(BV – bacterial vaginosis) to jedno z najczęściej diagnozowanych zaburzeń mikroflory pochwy u kobiet w wieku rozrodczym. Choć nie zalicza się go bezpośrednio do chorób przenoszonych drogą płciową, jego rozwój często wiąże się z aktywnością seksualną oraz zaburzeniem naturalnego środowiska pochwy. Pomimo że w wielu przypadkach przebiega bezobjawowo, brak leczenia może prowadzić do poważnych komplikacji, zwłaszcza w kontekście zdrowia rozrodczego i ciążowego.
W niniejszym artykule wyjaśniamy, jakie są przyczyny i objawy bakteryjnego zapalenia pochwy oraz dlaczego wczesna diagnostyka i leczenie mają kluczowe znaczenie dla zdrowia intymnego kobiet.
W zdrowej pochwie przeważają bakterie z rodzaju Lactobacillus, które utrzymują kwaśne środowisko (pH 3,8–4,5), chroniąc przed namnażaniem się bakterii patogennych. Bakteryjne zapalenie pochwy to stan, w którym liczba pałeczek kwasu mlekowego znacząco się zmniejsza, co umożliwia rozwój innych bakterii – głównie beztlenowych, takich jak Gardnerella vaginalis, Prevotella, Mobiluncus czy Mycoplasma hominis.
To zaburzenie nie jest klasyczną infekcją, lecz dysbiozą – czyli brakiem równowagi bakteryjnej, co może powodować nieprzyjemne objawy, zwiększyć podatność na inne infekcje oraz prowadzić do komplikacji zdrowotnych, w tym ginekologicznych i położniczych.
Przyczyny bakteryjnego zapalenia pochwy są złożone i wieloczynnikowe. Do najczęstszych należą:
Ciąża, menopauza, cykl menstruacyjny czy stosowanie hormonalnej terapii antykoncepcyjnej mogą wpływać na poziom estrogenu, który z kolei wpływa na poziom glikogenu w komórkach nabłonka pochwy. Mniejszy poziom glikogenu oznacza słabszą pożywkę dla bakterii Lactobacillus.
Częste irygacje pochwy, stosowanie perfumowanych żeli czy chusteczek do higieny intymnej może zakłócić równowagę flory bakteryjnej. Takie działania, choć często stosowane w dobrej wierze, mogą przynieść odwrotny efekt.
Choć BV nie jest klasyczną chorobą weneryczną, współżycie z wieloma partnerami lub częste zmiany partnerów mogą zwiększać ryzyko rozwoju BV, szczególnie jeśli odbywa się bez zabezpieczenia.
Z badań wynika, że kobiety palące papierosy są 2 razy bardziej narażone na BV. Substancje zawarte w dymie papierosowym mogą negatywnie wpływać na mikroflorę pochwy.
Zaburzenia odporności, przewlekły stres, zmęczenie lub współistniejące choroby przewlekłe (np. cukrzyca) zwiększają ryzyko infekcji.
Bakteryjne zapalenie pochwy może przez długi czas przebiegać bezobjawowo. Szacuje się, że aż 84% przypadków BV może nie dawać wyraźnych symptomów, co utrudnia szybką diagnozę. Gdy jednak objawy się pojawiają, są one dość charakterystyczne:
Warto zaznaczyć, że objawy BV mogą być mylone z grzybicą pochwy (kandydozą) lub rzęsistkowicą, dlatego samodiagnoza może być błędna.
Diagnostyka
W celu potwierdzenia BV lekarz ginekolog wykonuje:
Leczenie
Leczenie BV opiera się na zastosowaniu antybiotyków:
Zaleca się również leczenie partnera seksualnego, aby zapobiec nawrotom infekcji. Po kuracji warto stosować probiotyki ginekologiczne w celu odbudowy prawidłowej flory pochwy.
Nie leczone BV może prowadzić do:
Profilaktyka – jak zapobiegać BV?
Zapobieganie BV opiera się na codziennych nawykach higienicznych i seksualnych:
Bakteryjne zapalenie pochwy to schorzenie często bagatelizowane, lecz mające realne konsekwencje dla zdrowia intymnego kobiety. Wczesne rozpoznanie objawów, właściwa diagnostyka oraz wdrożenie skutecznego leczenia pozwalają uniknąć powikłań i zapewnić komfort życia codziennego. Profilaktyka odgrywa tu kluczową rolę – warto pamiętać, że przy odpowiednich nawykach, BV można skutecznie unikać.
